DLACZEGO ROSJANIE SIĘ NIE UŚMIECHAJĄ? – kulturowa anatomia uśmiechu

No Comments Bez kategorii

ball-1845546_1280

Powyższe pytanie zawiera w sobie zjawisko zaobserwowane na Mundialu; a mianowicie szokujący dla osób z kręgu kultury Zachodu fakt, że Rosjanie się nie uśmiechają. Podobno wyszły nawet dyrektywy wobec pracowników obsługujących mistrzostwa, by zaczęli się uśmiechać.

Aby to zrozumieć, zastanówmy się na początku, kto zwykle się uśmiecha. Jest to osoba odczuwająca wewnętrzny spokój, ze zdolnością do odczuwania wdzięczności, gotowa na otwarty kontakt z innymi. Nie uśmiecha się raczej osoba będąca w depresji czy znajdująca się pod wpływem przewlekłego stresu.

Uśmiech może być też oczywiście wyćwiczony, o takim w wypadku rosyjskich pracowników postulowano. Jednak taki wymuszony grymas, który trzeba utrzymywać przez wiele godzin pracy, grozi wypaleniem zawodowym. Odkryto to przyglądając się środowisku stewardess, które w trakcie wykonywania swych obowiązków mimo zmęczenia i różnego nastroju, muszą trzymać uśmiechniętą minę.

To szokujące dla turystów  z innych krajów, ale w Rosji właśnie taki surowy styl bycia dominuje. Jest to związane z tamtejszą kulturą i długotrwałym ustrojem komunistycznym. Osoby uśmiechające się w przestrzeni publicznej są tam traktowane z podejrzliwością: jest to osoba, która wyłamuje się ze schematu, gotowa wchodzić w kontakt. Osoby takie często były zatrzymywane. Pewna powściągliwość w   traktowaniu jest tam premiowana, szczególnie w relacjach formalnych typu urzędnik – petent. Przy bliższym poznaniu Rosjanie tworzą komitywę, ale w ułatwieniu tego „pomaga” im niejednokrotnie alkohol.

Głębiej analizując temat, możemy tu mieć do czynienia ze zjawiskiem traumy dziedziczonej. Badania wykazują, że pamięć o lęku jest dziedziczona. Szkodliwe czynniki np. stres odciskają piętno na następnych pokoleniach (aż do trzech pokoleń).  Jest to związane z tym, ze pamięć komórkowa obejmuje elementy środowiska i jest dziedziczona. Przeżycia zmieniają funkcjonowanie układu nerwowego.  Dodatkowo, traumę często obejmuje tabu, nie rozmawia się w rodzinach o trudnych przeszłych doświadczeniach. Nie bez znaczenia pozostaje styl wychowawczy – rodzice o wysokim poziomie lęku i podejrzliwości uwrażliwiają dzieci na zagrożenie i stratę.

Znając historię Rosji, być może ciężko się dziwić, że jej obywatele niezbyt chętnie się uśmiechają.